Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου

Τι είναι τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου;

Τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (IBD) είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα νοσήματα που περιλαμβάνουν μια χρόνια φλεγμονή του πεπτικού σωλήνα. Τα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου είναι:

Η ελκώδης κολίτιδα, που αναφέρεται στη μακροχρόνια φλεγμονή του βλεννογόνου του παχέος εντέρου (κολίτιδα ως φλεγμονή του «κόλον»).

Η νόσος Crohn, που αναφέρεται στη πιθανή φλεγμονή του συνόλου της πεπτικής οδού, η οποία συχνά μπορεί να εξαπλώνεται και βαθύτερα του προσβεβλημένου βλεννογόνου.

Ποια είναι τα συμπτώματα ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου;

Τα συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της φλεγμονής και την περιοχή εμφάνισή της. Κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, ενώ διαφοροποιούνται ανάλογα με την περίοδο ενεργού νόσου ή ύφεσης.

Τα συμπτώματα που είναι κοινά στη νόσο του Crohn και στην ελκώδη κολίτιδα περιλαμβάνουν:

-Διάρροια

-Πυρετός και κόπωση

-Κοιλιακό άλγος και κράμπες

-Αίμα από τον πρωκτό

-Μειωμένη όρεξη

-Απώλεια βάρους

Πότε θα υποψιασθεί κάποιος ένα φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου – πότε πρέπει να δείτε ένα γαστρεντερολόγο.

Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε μια επίμονη αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου σας ή εάν έχετε κάποιο από τα συμπτώματα ενός φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου.

Ποια είναι τα αίτια ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου;

Η ακριβής αιτία ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου παραμένει άγνωστη. Παλαιότερα, ενοχοποιήθηκαν η δίαιτα και το στρες, αλλά τώρα οι γιατροί γνωρίζουν ότι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επιδεινώσουν, αλλά δεν προκαλούν νόσο Crohn ή ελκώδη κολίτιδα.

Μια πιθανή αιτία είναι η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να καταπολεμήσει έναν εισβάλλοντα ιό ή ένα βακτηρίδιο, μια ανώμαλη ανοσοαπόκριση οδηγεί το ανοσοποιητικό σύστημα να «επιτεθεί» στα φυσιολογικά κύτταρα της πεπτικής οδού. Η κληρονομικότητα φαίνεται επίσης να διαδραματίζει κάποιο ρόλο, λόγω του γεγονότος ότι αυτά τα νοσήματα είναι πιο συνηθισμένα σε άτομα που έχουν μέλη της οικογένειας με την ίδια ασθένεια. Ωστόσο, τα περισσότερα άτομα με ιδιοπαθές φλεγμονώδες νόσημα δεν έχουν κανένα οικογενειακό ιστορικό.

Ποιους παράγοντες κινδύνου ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου γνωρίζουμε;

-Ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι που αναπτύσσουν τη νόσο διαγιγνώσκονται πριν γίνουν 30 χρονών. Μερικοί άνθρωποι όμως, αναπτύσσουν την ασθένεια μετά τα 50 ή τα 60 έτη.

-Φυλή ή εθνικότητα. Αν και οι λευκοί έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε φυλή.

-Οικογενειακό ιστορικό. Είστε σε υψηλότερο κίνδυνο εάν έχετε έναν στενό συγγενή (γονέα, αδελφό ή παιδί) με την ασθένεια.

-Κάπνισμα. Το κάπνισμα είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου του Crohn. Παρόλο που το κάπνισμα μπορεί να προσφέρει κάποια προστασία από την ελκώδη κολίτιδα, τα γενικά οφέλη για την υγεία από τη διακοπή του καπνίσματος καθιστούν σημαντικό να προσπαθήσετε να το κόψετε.

-Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ή να επιδεινώσουν τη νόσο σε άτομα που έχουν ήδη νόσο Crohn ή ελκώδη κολίτιδα.

-Τόπος διαμονής. Οι άνθρωποι που ζουν σε βόρεια κλίματα φαίνεται επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Διατροφή και φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου.

Δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια συγκεκριμένη δίαιτα για την πρόληψη ή τη θεραπεία των φλεγμονωδών νοσημάτων. Ωστόσο, ορισμένες στρατηγικές διατροφής συμβάλλουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων.

Ένας σημαντικός γενικός κανόνας είναι ότι δεν χρειάζεται να αποφεύγετε κάποιο τρόφιμο, εκτός και εάν επιδεινώνει τα συμπτώματά σας. Είναι καλύτερα να περιορίσετε όσο το δυνατόν λιγότερα τρόφιμα για να αυξήσετε τις πιθανότητες να έχετε μια ισορροπημένη, υψηλής αξίας διατροφή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του πεπτικού σας συστήματος και της συνολικής σας υγείας.

Οι διατροφικές συστάσεις είναι διαφορετικές για κάθε ασθένεια, για κάθε ασθενή και αναλόγως εάν η νόσος είναι σε έξαρση ή σε ύφεση. Είναι σημαντικό να συζητήσετε την ιδανική διατροφή και θεραπεία με το γαστρεντερολόγο σας.

Πώς γίνεται η διάγνωση ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου;

-Εξετάσεις αίματος και κοπράνων.

-Κολονοσκόπηση με λήψη βιοψιών. Αυτή η εξέταση επιτρέπει στο γαστρεντερολόγο σας να δει ολόκληρο το παχύ και τμήμα του λεπτού εντέρου, χρησιμοποιώντας ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα ο οποίος είναι συνδεδεμένος με μια κάμερα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο ενδοσκόπος επίσης θα πάρει μικρά δείγματα ιστού (βιοψία) για ιστολογική διερεύνηση και επιβεβαίωση.

-Άλλες εξετάσεις, όπως οι απεικονιστικές μέθοδοι (αξονική ή μαγνητική τομογραφία), είναι αναγκαίες σε κάποιες περιπτώσεις για τη διάγνωση πιθανών επιπλοκών των νοσημάτων αυτών.

Είναι η νόσος του Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα θανατηφόρες ασθένειες;

Τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου δεν είναι θανατηφόρα, είναι όμως μια σοβαρή ασθένεια που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.

Ποιες είναι οι επιπλοκές ενός φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου;

Η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn έχουν κάποιες κοινές επιπλοκές, αλλά και άλλες που είναι ειδικές για κάθε πάθηση.

Οι επιπλοκές που συναντώνται και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

-Καρκίνο του παχέος εντέρου. Η παρουσία ενός ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νοσήματος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι γενικές οδηγίες για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου για άτομα με IBD είναι διαφορετικές από το γενικό πληθυσμό.

-Φλεγμονή του δέρματος, των ματιών και των αρθρώσεων. Ορισμένες διαταραχές, όπως η αρθρίτιδα, οι δερματικές αλλοιώσεις και η φλεγμονή των ματιών (ραγοειδίτιδα), μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια εξάρσεων του νοσήματος.

-Παρενέργειες φαρμάκων. Ορισμένα φάρμακα για τα IBD σχετίζονται με πολύ μικρό, αλλά υπαρκτό κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων καρκίνων. Τα κορτικοστεροειδή μπορούν να συσχετιστούν με κίνδυνο οστεοπόρωσης, υψηλής αρτηριακής πίεσης και άλλων παθήσεων.

-Θρομβοεμβολική νόσος. Τα IBD αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων.

-Αναιμία. Λόγω της χρονιότητας της νόσου ή της απώλειας σιδήρου.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της νόσου του Crohn;

-Απόφραξη του εντέρου. Η νόσος του Crohn επηρεάζει το σύνολο του εντερικού τοιχώματος. Με την πάροδο του χρόνου, παρουσία φλεγμονής, τα μέρη του εντέρου μπορεί να παχύνουν και να στενεύσουν, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει τη φυσιολογική ροή του εντερικού περιεχομένου. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι αναγκαία η χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί το τμήμα του εντέρου που νοσεί.

-Δυσθρεψία. Η διάρροια, το κοιλιακό άλγος και οι κοιλιακές κράμπες μπορεί να δυσκολεύσουν τη σωστή σίτιση και διατροφή, ή να μην επιτρέπουν το έντερο να απορροφήσει το σύνολο των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

-Απόστημα. Είναι η περιοχική συσσώρευση πύου που προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Μπορεί να σχηματιστεί στο εντερικό τοίχωμα ή στο εσωτερικό της κοιλίας και της λεκάνης. Κάποια αποστήματα, εμφανίζονται γύρω από τον πρωκτό και ονομάζονται περιεδρικά αποστήματα. Τα αποστήματα πρέπει να παροχετεύονται (συνήθως χειρουργικά).

-Συρίγγια. Η παρουσία κάποιας μη φυσιολογικής επικοινωνίας εντέρου με διάφορα άλλα σημεία της κοιλιάς (άλλα σημεία εντέρου, με την ουροδόχο κύστη, τον κόλπο στις γυναίκες) ή του δέρματος, η οποία προκαλείται από βαθιά έλκη μέσα στον εντερικό σωλήνα. Συρίγγια εμφανίζονται στο 30% περίπου των ατόμων με νόσο του Crohn και συχνά μολύνονται. Συνήθως χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για μεγάλα ή πολλαπλά συρίγγια, ειδικά αν προκαλούν επίμονα συμπτώματα.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ελκώδους κολίτιδας;

-Τοξικό μεγάκολο. Είναι μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή επιπλοκή της ελκώδους κολίτιδας στην οποία το παχύ έντερο (κόλον) διογκώνεται λόγω του παγιδευμένου αερίου που δημιουργείται από τη φλεγμονή. Μπορεί, τελικά, να προκαλέσει ρήξη (διάτρηση) του παχέος εντέρου ή και σηψαιμία (λοίμωξη του αίματος).

Ποιο είναι το προσδόκιμο επιβίωσης ασθενών με νόσο Crohn και ελκώδη κολίτιδα;

Με την εμφάνιση διαφόρων νέων θεραπειών, διάφορες μελέτες πληθυσμού έδειξαν ότι η συνολική επιβίωση των ασθενών με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου είναι παρόμοια με αυτή που αναμένεται στο γενικό πληθυσμό.

Νόσος Crohn – ελκώδης κολίτιδα και θεραπεία.

Ο στόχος της θεραπείας ενός φλεγμονώδους νοσήματος του εντέρου είναι η μείωση της φλεγμονής και των συμπτωμάτων που προκαλεί. Η ιδανική περίπτωση είναι εκτός από την ανακούφιση των συμπτωμάτων, να επιτυγχάνεται μακροχρόνια ύφεση, με απώτερο σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως φαρμακευτική αγωγή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι αναγκαία η χειρουργική επέμβαση. Συζητήστε με το γαστρεντερολόγο σας, διότι η θεραπεία αυτών των νοσημάτων εξατομικεύεται.