Νοσήματα Παγκρέατος
Τι είναι το πάγκρεας;
Το πάγκρεας είναι ένας μεγάλος αδένας πίσω από το στομάχι και δίπλα στο λεπτό έντερο. Το πάγκρεας κάνει δύο βασικά πράγματα:
Απελευθερώνει ισχυρά πεπτικά ένζυμα στο λεπτό έντερο, για να βοηθήσει στην πέψη των τροφών.
Απελευθερώνει τις ορμόνες ινσουλίνη και γλουκαγόνο στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτές οι ορμόνες βοηθούν τον οργανισμό να ελέγχει πώς να χρησιμοποιεί την τροφή για παραγωγή ενέργειας.
Πάγκρεας και ήπαρ (συκώτι) είναι το ίδιο;
Φυσικά και όχι. Το πάγκρεας και το ήπαρ είναι δυο διαφορετικοί μεικτοί αδένες του ανθρώπινου σώματος, που βρίσκονται αμφότεροι στην κοιλιά και επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες.
Ποιες είναι οι κατάλληλες τροφές για το πάγκρεας;
Οι τροφές που καταναλώνουμε φαίνεται ότι παίζουν τελικά μικρότερο ρόλο από ότι αρχικά νομίζαμε, ως επιβαρυντικός παράγοντας για τον καρκίνο του παγκρέατος. Υπάρχουν κάποια δεδομένα ότι η μεγάλη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος μπορεί ελαφρώς να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης νεοπλάσματος. Λίγα προς το παρόν δεδομένα, δείχνουν μια πιθανή προστατευτική δράση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στην ανάπτυξη παγκρεατικού καρκίνου. Το αλκοόλ είναι σημαντικότατος παράγοντας ανάπτυξης οξείας και χρόνιας παγκρεατίτιδας και πρέπει η λήψη του να είναι ιδιαίτερα προσεκτική.
Τι πειράζει το πάγκρεας – τι καταστρέφει το πάγκρεας;
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η παρουσία χολόλιθων («πέτρες» στη χολή) που ενσφηνώνονται στο χοληδόχο πόρο και αποφράσσουν τον παγκρεατικό, είναι τα σημαντικότερα αίτια των παγκρεατικών νοσημάτων, όπως η οξεία και η χρόνια παγκρεατίτιδα.
Διάφορα άλλα αίτια, πιο σπάνια, είναι οι πολύ υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων, διαταραχές της ομοιόστασης του ασβεστίου, ο τραυματισμός της περιοχής που βρίσκεται το πάγκρεας, διάφορα φάρμακα, κληρονομικές, αυτοάνοσες και γονιδιακές διαταραχές, ενώ είναι πιθανόν να επηρεάζεται από κάποιες αγγειακές παθήσεις, λοιμώξεις και τοξίνες. Σε κάποιες περιπτώσεις το αίτιο της παγκρεατίτιδας δεν είναι εφικτό να εντοπισθεί (περίπου 15%).
Ποια είναι τα συμπτώματα των παγκρεατικών νοσημάτων;
Σημεία και συμπτώματα ενός παγκρεατικού νοσήματος:
-Πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα.
-Κίτρινο δέρμα και μάτια (Ίκτερος).
-Φούσκωμα – μετεωρισμός.
-Πόνος στην πλάτη.
-Απώλεια της όρεξης.
-Απώλεια βάρους.
-Έμετος, ναυτία.
-Διάρροια.
-Στεατόρροια (λιπαρά και δύσοσμα κόπρανα)
Ποια είναι τα νοσήματα του παγκρέατος;
Πλην των κληρονομικών και συγγενών διαταραχών του παγκρέατος που διαγιγνώσκονται στην παιδική ηλικία, τα νοσήματα του παγκρέατος είναι:
-Η οξεία παγκρεατίτιδα,
-Η χρόνια παγκρεατίτιδα, και
-Οι παγκρεατικοί όγκοι.
Παγκρεατίτιδα – τι είναι;
Οξεία παγκρεατίτιδα
Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι η ξαφνικής έναρξης φλεγμονή του παγκρέατος, η οποία κρατά συνήθως μικρό χρονικό διάστημα. Ποικίλει σε βαρύτητα από ήπια ενόχληση έως μια απειλητική κατάσταση για τη ζωή. Η διαταραχή προκαλείται όταν τα παγκρεατικά ένζυμα ενεργοποιηθούν εντός του οργάνου, αντί του φυσιολογικού που είναι η ενεργοποίησή τους στον αυλό του λεπτού εντέρου. Τότε δημιουργείται μια κατάσταση που ονομάζεται αυτοπεψία. Τα συχνότερα αίτια είναι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και οι χολόλιθοι που αποφράσσουν τον παγκρεατικό πόρο και παρεμποδίζουν τη ροή των παγκρεατικών ενζύμων.
Χρόνια παγκρεατίτιδα
Η χρόνια παγκρεατίτιδα αναφέρεται σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια φλεγμονής. Όταν η φλεγμονή επιμένει, καταστρέφει σημαντικό μέρος του παγκρέατος και μειώνει την λειτουργική του ικανότητα. Ο αλκοολισμός είναι η σημαντικότερη αιτία εμφάνισης χρόνιας παγκρεατίτιδας.
Κύστη στο πάγκρεας – τι είναι;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι παγκρεατικών κύστεων. H ψευδοκύστη δεν είναι μια πραγματική κύστη και προκαλείται από τη φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα). Δεν είναι, ούτε μπορεί να εξαλλαχθεί σε καρκίνο, αλλά μπορεί να μεγαλώσει, να προκαλέσει πόνο ή διάφορα άλλα πιεστικά φαινόμενα στο όργανο. Οι πιο συνηθισμένες πραγματικές κύστες είναι οι ορώδεις και οι βλεννώδεις κύστες. Οι περισσότερες ορώδεις κύστες είναι καλοήθεις και δεν απαιτούν θεραπεία ή στενή παρακολούθηση. Ωστόσο, οι βλεννώδεις κύστες θεωρούνται δυνητικά προκαρκινικές και χρειάζονται περαιτέρω αξιολόγηση.
Η αξονική (CT) ή η μαγνητική (MRI) τομογραφία του παγκρέατος μπορεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά μιας κύστης. Η διαδικασία που ονομάζεται ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα επιτρέπει στο γαστρεντερολόγο να εξετάσει προσεκτικά και να λάβει δείγμα υγρού από την κύστη. Μόλις επιβεβαιωθεί ο τύπος της κύστης, η περαιτέρω θεραπεία εξαρτάται από τον πιθανό κίνδυνο καρκίνου και την συνολική υγεία του ατόμου. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να συνιστάται για κύστες υψηλού κινδύνου, ενώ οι κύστες χαμηλότερου κινδύνου παρακολουθούνται με επαναλαμβανόμενες εξετάσεις ή με ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα.
Καρκίνος στο πάγκρεας – τι είναι;
Ο καρκίνος του παγκρέατος ή παγκρεατικός καρκίνος είναι μια κακοήθη ασθένεια που ξεκινά από κύτταρα της εξωκρινούς μοίρας (ductal cells). Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ένας από τους πιο θανατηφόρους καρκίνους. Μόλις το 7% των ατόμων με αυτό τον τύπο καρκίνου ζουν περισσότερο από 5 χρόνια μετά τη διάγνωσή τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο καρκίνος του παγκρέατος είναι δύσκολο να ανιχνευθεί στα αρχικά του στάδια, γεγονός που του επιτρέπει να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα. Η μοναδική θεραπεία του παγκρεατικού καρκίνου είναι η χειρουργική εξαίρεση.
Ζει ο άνθρωπος χωρίς πάγκρεας;
Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του παγκρέατος ονομάζεται παγκρεατεκτομή. Μπορεί να είναι μερική, αφαιρώντας μόνο το άρρωστο τμήμα του παγκρέατος ή ολική (δηλαδή ο χειρουργός να αφαιρέσει ολόκληρο το πάγκρεας).
Αυτή η εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση μπορεί σε λίγες περιπτώσεις να είναι απαραίτητη, αλλά είναι επίσης επικίνδυνη και αλλάζει δραστικά τον τρόπο ζωής. Μετά από μια ολική παγκρεατεκτομή, ένα άτομο θα αναπτύξει διαβήτη. Πρέπει να αλλάξει τη διατροφή του, την καθημερινότητά του και θα πρέπει να παίρνει ινσουλίνη για το υπόλοιπο της ζωής του. Η αφαίρεση του παγκρέατος θα μειώσει, επίσης, την ικανότητα του οργανισμού να διασπά την τροφή και να απορροφά τα θρεπτικά συστατικά της. Η λήψη παγκρεατικών ενζύμων από το στόμα είναι απαραίτητη σε αυτές τις περιπτώσεις.
Χωρίς ενέσεις ινσουλίνης και πεπτικά ένζυμα, ένα άτομο χωρίς πάγκρεας δεν μπορεί να επιβιώσει. Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή, ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει και χωρίς πάγκρεας.
