Ηπατίτιδα C και Νέες Θεραπείες

Τι είναι η ηπατίτιδα C και πως μεταδίδεται;

Η Ηπατίτιδα C είναι η νόσος του ήπατος για την οποία υπεύθυνος είναι ένας RNA ιός, ο οποίος ονομάστηκε ιός της Ηπατίτιδας C (HCV). Ο ιός HCV μεταδίδεται κατά κύριο λόγο μέσω της έκθεσης σε μολυσματικό αίμα. Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως με μεταγγίσεις αίματος ή προϊόντων του που έχουν μολυνθεί από τον HCV, μολυσμένα εργαλεία κατά τη διάρκεια ιατρικών διαδικασιών και με τη κοινή χρήση σύριγγας από τους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών. Η σεξουαλική μετάδοση είναι επίσης δυνατή, αλλά είναι πολύ λιγότερο συχνή. Η Ηπατίτιδα C έχει τόσο οξεία, όσο και χρόνια μορφή, ενώ δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της μετάδοσής της.

Ποιος θα αναπτύξει χρόνια Ηπατίτιδα C;

Στο ερώτημα αν θα αναπτύξουν χρόνια Ηπατίτιδα C όλοι οι άνθρωποι που θα μολυνθούν από τον ιό HCV, η απάντηση είναι ΟΧΙ. Δεν μπορούμε όμως να προβλέψουμε ΠΟΙΟΣ θα αναπτύξει τη χρόνια μορφή της νόσου. Τα χαρακτηριστικά του ατόμου, ο τρόπος μετάδοσης, ο γονότυπος του ιού ή οποιαδήποτε άλλη παράμετρος δεν έχει βρεθεί να έχει προγνωστικό ρόλο στην ανάπτυξη της χρόνιας μορφής. Όμως, έχει βρεθεί στατιστικά ότι περίπου το 85% των ατόμων που θα έρθουν σε επαφή με τον ιό HCV θα αναπτύξουν χρόνια Ηπατίτιδα C, ενώ το 15% περίπου θα αυτοϊαθεί, θα προκαλέσει δηλαδή κάθαρση του ιού από τον οργανισμό, χωρίς καμία θεραπεία.

Πως διαγιγνώσκεται η Ηπατίτιδα C;

Μια απλή εξέταση αίματος που ονομάζεται anti-HCV και ανιχνεύει τα (μη λειτουργικά) αντισώματα που παράγονται από τον οργανισμό κατά την επαφή του με τον ιό της Ηπατίτιδας C, είναι το πρώτο βήμα για τη διάγνωση. H ευαισθησία της μεθόδου είναι πάνω από 99%, το οποίο σημαίνει ότι εάν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό δεν χρειάζεται καμία περαιτέρω εξέταση. Εάν το αποτέλεσμα όμως είναι θετικό, θα χρειασθούν επιπλέον εξετάσεις αίματος (μοριακός έλεγχος) για την επιβεβαίωση ενεργού πολλαπλασιασμού του ιού και καθορισμό του γονοτύπου.

Ποιος χρειάζεται να λάβει θεραπεία για τη χρόνια Ηπατίτιδα C;

Όλοι όσοι έχουν Ηπατίτιδα C πρέπει να λάβουν άμεσα θεραπεία, διότι σε βάθος χρόνου έχουν μεγάλη πιθανότητα να αναπτύξουν κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια ή/και ηπατοκυτταρικό καρκίνο.

Τι θεραπείες υπήρχαν μέχρι την εμφάνιση των νέων φαρμάκων;

Για δεκαετίες, αναγκαία (και μόνη) θεραπεία ήταν η επώδυνη χρήση του συνδυασμού δύο φαρμάκων, της ένεσης ιντερφερόνης (PEG-IFN) και ενός χαπιού που ονομάζεται ριμπαβιρίνη. Επώδυνη χρήση, διότι η θεραπεία αυτή ήταν αναγκαία για 6 ή 12 μήνες και είχε σημαντικές παρενέργειες με πυρετό, κόπωση, αναιμία, μυαλγίες, ευερεθιστότητα κά. Αυτά τα φάρμακα δεν στοχεύουν άμεσα τον ιό της Ηπατίτιδας C, αλλά το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, ώστε να το ενισχύσει, να πολεμήσει και να εκριζώσει τον ιό. Παρόλα αυτά η θεραπεία δεν πετύχαινε πάντα τον επιθυμητή ίαση. Τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας με αυτά τα φάρμακα κυμαινόταν περίπου στο 50%, ποσοστό αναμφισβήτητα μικρό υπό το πρίσμα των νέων θεραπειών.

Τι είναι οι νέες θεραπείες για την Ηπατίτιδα C;

Οι νέες θεραπείες για την Ηπατίτιδα C παρουσιάστηκαν το 2011, με την έγκριση των φαρμάκων boceprevir και telaprevir, τα οποία αποτέλεσαν την πρώτη γενιά των παραγόντων που δρούσαν άμεσα και ανασταλτικά στην παραγωγή μιας δομικής πρωτεΐνης, απαραίτητης για την επιβίωση του ιού. Τα φάρμακα αυτά, όμως, είχαν πολλές και σημαντικές παρενέργειες, ενώ είχαν χρήση μόνο σε συγκεκριμένο γονότυπο. Ήταν όμως η αρχή των παραγόντων που δρούσαν κατευθείαν έναντι του ιού. Έκτοτε ανακαλύφθηκαν διάφορα ανασταλτικά μόρια, έναντι διαφορετικών (δομικών και μη) πρωτεϊνών, τα οποία χορηγήθηκαν σε συνδυασμούς και εκτόξευσαν την αποτελεσματικότητα στη θεραπεία άνω του 95%, σε όλους τους γονοτύπους, με μικρό χρόνο διάρκειας θεραπείας και με ελάχιστες παρενέργειες. Οι συνδυασμοί που χρησιμοποιούνται στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων , σήμερα είναι οι: sofosbuvir/ledipasvir, sofosbuvir/velpatasvir , glecaprevir/pibrentasvir και grazoprevir/elbasvir. Σήμερα ένας ασθενής με χρόνια Hπατίτιδα C μπορεί να απαλλαγεί από τον ιό απλά παίρνοντας ένα έως τρία χάπια ημερησίως, στο σπίτι, για λίγες μόνο εβδομάδες, με ελάχιστες παρενέργειες και χωρίς την ανάγκη χρήσης ενέσεων όπως παλιά.

Πώς λειτουργούν οι νέες θεραπείες για την Ηπατίτιδα C;

Η θεραπεία πρέπει να εξατομικεύεται, γι`αυτό και είναι πολύ σημαντικό να ξεκινά και να παρακολουθείται από Ηπατολόγο, εξειδικευμένο και έμπειρο στη διαχείριση ασθενών με χρόνια Ηπατίτιδα C. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ή αλλιώς “γονότυποι” της Ηπατίτιδας C. Ο γονότυπος 1 είναι ο συνηθέστερος τύπος. Αυτό που είναι σημαντικό να καταλάβετε κατά τη συζήτηση με το γιατρό σας είναι ότι δεν είναι κατάλληλα όλα τα φάρμακα, σε όλες τις περιπτώσεις. Ποιο φάρμακο είναι το καλύτερο για εσάς και για πόσο χρονικό διάστημα θα το πάρετε, εξαρτάται από το γονότυπο, αν έχει προηγηθεί θεραπεία για την Ηπατίτιδα C και εάν έχετε κίρρωση. Η θεραπεία μπορεί να διαφέρει στο χρονικό διάστημα λήψης της αγωγής. Συγκεκριμένα μπορεί να κυμαίνεται από 8 έως 24 εβδομάδες. Τις περισσότερες φορές, πάντως, αυτά τα φάρμακα απομακρύνουν όλα τα ίχνη του ιού από το αίμα σας μέσα σε 12 εβδομάδες. Τελικά, αυτό που οι γιατροί επιζητούν για τον ασθενή τους είναι η παρατεταμένη ιολογική ανταπόκριση (SVR) το οποίο δείχνει την εκρίζωση του ιού και την οριστική θεραπεία από τη νόσο της χρόνια Ηπατίτιδας C.

Ποιο είναι το κόστος των νέων θεραπειών για την ηπατίτιδα C;

Το κόστος των νέων θεραπειών για την Ηπατίτιδα C είναι ιδιαίτερα υψηλό. Στη Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, το σύνολο του φαρμακευτικού κόστους αναλαμβάνεται από τον ασφαλιστικό φορέα του κάθε ασθενούς.

Ποιος έχει πρόσβαση στις νέες θεραπείες για την Ηπατίτιδα C;

Αν και στην αρχή της κυκλοφορίας των νέων φαρμάκων η ασφαλιστική κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ περιοριζόταν μόνο σε ασθενείς με προχωρημένη ηπατική νόσο, πλέον η δωρεάν πρόσβαση μέσω ασφαλιστικής κάλυψης έχει επεκταθεί στο σύνολο των ασθενών με Ηπατίτιδα C. Πρόσβαση, λοιπόν , έχει ο κάθε ασθενής ανεξαρτήτως σταδίου ηπατικής νόσου, γονοτύπου ή ηλικίας.